Oleh: Mohd Yusmadi Mohd Yusoff
ULASAN | Saya menghargai peranan rakan-rakan Ahli Parlimen yang mengeluarkan kenyataan berhubung Perjanjian Perdagangan Timbal Balas Malaysia–Amerika Syarikat. Perbezaan pandangan adalah asas kepada demokrasi dan komitmen kita kepada tadbir urus yang baik.
Namun sebagai seorang peguam, bekas Ahli Dewan Rakyat dan bekas Ahli Dewan Negara, saya ingin memberikan beberapa penjelasan agar wacana awam mengenai Perjanjian ini lebih tepat, seimbang dan tidak menimbulkan salah tanggapan yang boleh menjejaskan kepentingan negara.
- Kedaulatan Malaysia terpelihara (Fakta undang-undang)
Perjanjian ini tidak mengikat Malaysia secara mutlak. Dua instrumen utama melindungi kedaulatan negara:
(a) Artikel 7.3 — Kuasa Pindaan
Malaysia boleh meminda mana-mana peruntukan yang dianggap membebankan atau bercanggah dengan dasar nasional.
(b) Artikel 7.4 — “Exit Clause”
Malaysia boleh menamatkan Perjanjian dengan notis bertulis.
Ini disahkan oleh Perdana Menteri di Parlimen dan disokong oleh Jabatan Peguam Negara.
Dalam undang-undang antarabangsa, kewujudan klausa keluar adalah bukti jelas bahawa kedaulatan negara tetap terpelihara.
- Perjanjian ini bukan FTA Komprehensif
Adalah penting untuk difahami bahawa Perjanjian ini bukan perjanjian perdagangan komprehensif seperti CPTPP atau RCEP, tidak mewajibkan Malaysia mengurangkan tarif, tidak memaksa Malaysia mengikuti sekatan ekonomi Amerika Syarikat dan tidak menjejaskan keutamaan Malaysia kepada rakan dagang sedia ada.
Ia lebih merupakan kerangka kerjasama sektor strategik seperti semikonduktor, perdagangan digital, farmaseutikal & bio-keselamatan dan teknologi hijau.
Ini selaras dengan realiti ekonomi global masa kini.
- Dakwaan ‘Malaysia dipaksa’ perlu difahami tepat
Tekanan geopolitik adalah realiti bagi semua negara, tetapi ia bukan “paksaan” undang-undang.
Dalam undang-undang antarabangsa, perjanjian hanya dianggap paksaan jika tiada pilihan, tiada rundingan, tiada kuasa pindaan dan iada klausa keluar.
Perjanjian ini mempunyai semua perlindungan tersebut.
Oleh itu, dakwaan bahawa Malaysia “dipaksa” lebih merupakan tafsiran politik, bukan keadaan undang-undang.
- Risiko dan manfaat mesti dinilai secara objektif
Wajar menilai implikasi ekonomi Perjanjian ini, termasuk imbangan dagangan dan pelaburan. Namun ia perlu dilakukan melalui analisis berasaskan data, bukan persepsi.
Pada masa yang sama, Perjanjian ini membawa potensi manfaat mengukuhkan kedudukan Malaysia dalam rantaian semikonduktor, meningkatkan keyakinan pelabur global, menambah baik standard farmaseutikal dan bio-keselamatan dan memodenkan amalan pengawalseliaan negara.
Malaysia tidak boleh bergerak ke hadapan dengan ketakutan, tetapi dengan strategi dan keyakinan.
- Cadangan RCI adalah tidak proporsional
Sebagai seseorang yang terlibat dalam reformasi Parlimen, saya menegaskan bahawa RCI hanya sesuai untuk penyalahgunaan kuasa serius, kerosakan institusi, tragedi nasional dan skandal berskala besar.
Perjanjian perdagangan yang mempunyai klausa pindaan dan klausa keluar tidak memenuhi ambang tersebut.
Menggunakan RCI untuk setiap perjanjian antarabangsa boleh menjejaskan kestabilan dasar dan kepercayaan pelabur terhadap Malaysia.
- Langkah konstruktif yang lebih membina
Saya mengesyorkan langkah-langkah berikut:
- MITI menerbitkan kertas penjelasan mengenai skop dan implikasi Perjanjian.
- Jawatankuasa Pilihan Khas Parlimen diberikan taklimat penuh.
- Panel pakar bebas menilai implikasi undang-undang, ekonomi dan dasar.
- Dialog awam diperluaskan, agar maklumat disebarkan secara telus.
Ini lebih selaras dengan semangat ketelusan dan tadbir urus moden.
Sebagai rakyat Malaysia yang pernah berkhidmat di Dewan Rakyat dan Dewan Negara, saya yakin bahawa Malaysia mempunyai kebijaksanaan dan keupayaan untuk menilai dan merunding sebarang perjanjian berdasarkan kepentingan negara, bukan tekanan luar.
Perjanjian ini tidak menggugat kedaulatan negara. Malaysia kekal negara berdaulat dengan keupayaan membuat keputusan sendiri.
Apa yang kita perlukan ialah wacana yang matang, berasaskan fakta dan berpaksikan kepentingan rakyat.
*** Penulis adalah bekas Ahli Parlimen Balik Pulau (PKR) dan juga bekas ahli Dewan Negara
Baca juga:
